Ostaszewo Wielkie
52°45′26″N 20°49′02″E/52,757222 20,817222| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
110 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
23 |
| Kod pocztowy |
06-124[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WPU |
| SIMC |
0116139[5] |
Położenie na mapie gminy Gzy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu pułtuskiego  | |
| 52°45′26″N 20°49′02″E/52,757222 20,817222[1]
| |
Ostaszewo Wielkie – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie pułtuskim, w gminie Gzy[5][6].
W latach 1975−1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Od średniowiecza miejscowość należała do rodu Ostaszewskich herbu Ostoja. W 1446 książę Bolesław IV nadał przywilej Ściborowi z Ostaszewa zwalniający jego poddanych z prac przy odnawianiu grodu.[7]
Po Ściborze dobra odziedziczył jego syn Paweł, cytowany w 1474, następnie jego syn Ścibor występujący w aktach 1512 roku, zaś po nim - gdy Księstwo Mazowieckie zostało włączone do Korony (w 1526) - jego syn Paweł, cytowany w dokumentach z lat 1552-1570. Paweł miał z małżeństwa z Anną Gołocką dwóch synów: Jana i Adama, ożenionego w 1604 z Eufemią Karniewską, córką Myśibora Karniewskiego, sędziego ziemskiego różańskiego i makowskiego.
4 września 1634 Adam i Jan dokonali podziału majątku w ten sposób "iż urodzonemu panu Adamowi Ostaszewskiemu, bratu starszemu, Ostaszewo Wielkie (...), a urodzonemu panu Janowi, bratu młodszemu, dobra w Łossowie (...) dostały się z wszystkimi pożytkami i dobytkami (...) zabudowaniami dworskimi i chłopskimi i poddanymi (...)"[8]
Po Adamie Ostaszewo Wielkie przejął jego syn Franciszek Ostaszewski, cytowany dnia 9 września 1658 w Metryce Koronnej z racji otrzymania od króla Jana Kazimierza urzędu skarbnika ziemi ciechanowskiej 19 sierpnia 1658.[9]
Franciszek, żonaty najpierw z Heleną Młocką, następnie z Marianną Niszczycką, córką Zygmunta Niszczyckiego, wojewodzica bełskiego, testamentem z 1684 podzielił dobra między synów z pierwszego małżeństwa: Wojciecha i Jacka.
Wojciech, po ojcu skarbnik ciechanowski (od ok. 1681 r.), miał z małżeństwa z Katarzyną Brodzką syna Felicjana, w 1767 skarbnika bracławskiego. Natomiast brat Wojciecha, Jacek Ostaszewski, ożeniony w 1689 z Magdaleną Kuklińską, miał syna Antoniego, urodzonego w 1696, skarbnika nurskiego w 1755 roku, ożenionego z Barbarą Dunin Mieczyńską.
W 1754 roku bezpotomny Felicjan Ostaszewski przekazał majątek wspomnianemu Antoniemu, skarbnikowi nurskiemu, swemu bratu stryjecznemu, ów z kolei w 1765 roku darował te dobra synowi, Franciszkowi, komornikowi ziemskiemu ciechanowskiemu, ożenionemu z Magdaleną Luboradzką, córką Stefana Luboradzkiego, wojskiego zawkrzeńskiego, sędziego i podstarościego grodzkiego ciechanowskiego.
15 listopada 1771 roku wspomniany Antoni Ostaszewski, za zgodą swego syna Franciszka, sprzedał Ostaszewo Wielkie z przyległościami podstolemu zawkrzeńskiemu Antoniemu Zielińskiemu, co zostało odnotowane w księgach grodzkich.[10]
Tym samym, po kilkuset latach, Ostaszewo Wielkie wyszło z rąk rodziny Ostaszewskich.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 94826
- ↑ Wieś Ostaszewo Wielkie w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-01-27], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 881 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ „Dominus dux ratione servitiorum (…) donavit ius Stiborio de Osthasewo et pueris eius, videlicet quia absolvit kmethones in portione ipsius in Osthasewo districtus Czechanoviensis a laboribus castrorum antiquorum, novis castris exceptis (…)”, AGAD: Metryka Koronna (Mazowiecka) nr 4, k. 32 v.
- ↑ AGAD: Ciech. gr. wiecz. 71, k. 798-798v
- ↑ AGAD: Metryka Koronna nr 201, k. 19-19v.
- ↑ "Magnificus Antonius Ostaszewski Thesaurarius Terrae Nurensis, olim Hiacinthi cum olim Magdalena Kuklińska progenitus filius, recognovit quia ipse Magnifico Antonio a Gościszka Zieleński Subdapifero Terrae Zawskrzensis, olim Magnifici Josephi Zieleński Pocillatoris Palatinatus Plocensis cum Theressia Zbroszkowna filio, bona sua haereditaria (...) Ostaszewo Magna cum attinentiis se recognoscentem erga Magnificum Franciscum Ostaszewski Camerarium Terrea Ciechanoviensis filium suum praemisso (...) dat, donat, vendit, inscribit et resignat."AGAD: Ciech. gr. wiecz. 141, k. 180-181; por. Zielińscy G. i J., "Wiadomość historyczna o rodzie Świnkóworaz rodowód pochodzącej od nich rodziny Zielińskich herbu Świnka", cz. II, Toruń 1881, str. 122
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Ostaszewo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 662.